Laat je rondleiden door de manuscripten van mmmonk en kom meer te weten over de auteurs, de kopiisten, de materialen, de lezers en de bibliotheken in de abdijen. Deze pagina wordt geregeld aangevuld met nieuwe rondleidingen.
Mmmonk staat voor Middeleeuwse Monastieke Manuscripten – Open – Netwerk – Kennis. Het is een samenwerkingsproject van de Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Ten Duinen in Brugge en het Bisdom Gent. De Vlaamse Overheid (departement Cultuur, Jeugd en Media) subsidieert het project.
Het autografische manuscript van de Antwerpse stadsbeiaardier Joannes de Gruijtters is een unieke bron voor de beiaardpraktijk aan de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en, in het algemeen, een bijzonder waardevolle bron voor de handgespeelde profane beiaardmuziek uit de achttiende eeuw. De keuze van de werken en de verschillende manieren van adapteren aan de beiaard, zorgen voor een unieke, eigentijdse kijk op de nationale en internationale muziek van de eerste helft van de achttiende eeuw. Bovendien wordt het repertoire uit de Gruijtters’ beiaardboek momenteel nog gespeeld, bewerkt en (gedeeltelijk) gepubliceerd.
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience (bron: commons.wikimedia.org)
Rende jij vroeger ook op woensdag naar de krantenwinkel om de nieuwste poster van Zac Efron uit de Joepie te scheuren en boven je bed te hangen? Dan kan jij Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience misschien helpen. De Antwerpse bewaarbib zoekt namelijk alle Joepies die ooit verschenen zijn om in haar collectie op te nemen. “We worden vaak geassocieerd met oude literatuur, maar we verzamelen ook nieuw materiaal.”
Samen met Universiteitsbibliotheek Gent, de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR) en Wikimedia België organiseert Meemoo de jaarlijks Publiekdomeindag. In 2023 zetten ze het publiek domein opnieuw in de schijnwerpers op 15 februari. Benieuwd naar de acties die verschillende cultureelerfgoedinstellingen in 2022 ondernamen om hun publiekdomeincollecties toegankelijk te maken? Schrijf je dan snel in.
Wanneer en waar: woensdag 15 februari 2023, Brussel
Vanwaar komt het belang van gezichtsherkenning voor de cultureel-erfgoedsector? Ontdek in META 2022/6 wat we al geleerd hebben uit die projecten en wat de uitdagingen zijn waarmee we rekening moeten houden bij een verdere uitrol. (Via: vvbad.be)
Samen met de informatiebeheerder sta je in voor de dagelijkse werking van het stadsarchief om een kwaliteitsvolle dienstverlening aan de stadsdiensten en externe klanten (onderzoekers, genealogen, e.a.) te garanderen. Je werkt mee aan de digitale ontsluiting en archivering en je ondersteunt het document- en informatiebeheer binnen de stadsadministratie. Je bent verantwoordelijk voor de opschoning en selectie van het archief. In overleg met de informatiebeheerder en de depotverantwoordelijke voer je de elementaire materiële zorg uit voor het bewaarde archiefmateriaal en de documentaire collecties.
FARO is het steunpunt voor de cultureel-erfgoedsector. Ze werken voor en met erfgoedwerkers uit archieven, erfgoedbibliotheken, erfgoedcellen, organisaties die zich toespitsen op immaterieel erfgoed, landelijke dienstverlenende organisaties en musea. Ook beleidsmakers, gemeentelijke cultuur- en erfgoeddiensten zijn belangrijke doelgroepen.
Zo kijk ik terug op mijn voorbije stageperiode. Ik werkte niet alleen een project en vorming uit, maar kreeg ook de kans om me toe te leggen op specifieke bibliotheektaken.
Joris Blomme in actie
Stageproject
Mijn stageopdracht bestond er vooral in om de uitbouw van het nieuwe kenniscentrum voor te bereiden, met name de verschillende erfgoedcollecties in Knokke-Heist te lokaliseren, evalueren, uit te dunnen en te inventariseren. Als voorbereiding op het échte werk deponeerde ik in de zomer van 2021 reeds de voormalige museumcollectie in diverse dozen. Aangezien ik tijdens de vakantie al kon beginnen met de museumbibliotheek vrij te maken, konden de dozen met boeken tamelijk snel worden overgebracht naar het magazijn van Hoofdbibliotheek Scharpoord in Knokke-Heist.
Vanaf september 2021 bekeek ik dan bij elke deelcollectie (magazijn bib Knokke – museum Sincfala – brandweer) grondig wat precies bruikbaar en nuttig is voor HEY. De werken werden, indien dit nog niet gebeurde, eveneens geïnventariseerd.
Selectiecriteria
Na het samenbrengen van de erfgoedcollecties, stelde ik in samenspraak met de erfgoedcoördinator en het bibliotheekpersoneel duidelijke selectiecriteria op, waarmee ik op een efficiënte en effectieve manier aan de slag kon om de circa 14.000 werken te screenen op basis van: inhoud, relevantie en toestand. Desondanks hier van een huzarenstukje kan gesproken worden, is dit vlotter verlopen dan oorspronkelijk gedacht.
Zo zal pure fictie en fysieke tijdschriften eerder beperkt blijven, terwijl poëzie en ambtelijke stukken sowieso niet worden opgenomen in de hervormde HEY-collectie. Goed om weten is dat er bovendien in het verleden reeds heel wat boekjes ingescand en digitaal ter beschikking gesteld zijn. Stukken die niet in het HEY-concept passen, worden ofwel overgedragen aan het archief, andere erfgoedinstellingen ofwel afgevoerd.
Ik ging stap voor stap de lijst af met werken van de Sint-Guthagocollectie (gele sticker), de KH-collectie (witte sticker) en overige deelcollecties. Door dit te vergelijken met de bibliotheekcatalogus kon ik zien hoeveel exemplaren er van elk boek aanwezig waren. Naast het aantal exemplaren, noteerde ik de korte inhoud en duidde ik aan of het werk bruikbaar is in het nieuwe kenniscentrum. Tevens haalde ik dubbele werken eruit, zodat op het einde van de rit maar één exemplaar meer werd overgehouden. Bij verschillende uitgaves wordt routineus de laatste editie bewaard.
Vragen onderweg
Naargelang ik me meer en meer verdiepte in de materie, botste ik soms op bepaalde zaken: horen boeken over kunst en/of zaken i.v.m. Zeebrugge wel of niet thuis in het nieuwe centrum én wat met folders over tentoonstellingen? Ik ging vanaf het begin in overleg met de vaste medewerkers om te weten welke materialen er de moeite zijn om op te nemen in het kenniscentrum. Vooraleer ik een vorming kon geven aan anderen, was het uitermate belangrijk om zelf eerst te weten met welke criteria er allemaal dient rekening gehouden te worden om een dergelijke erfgoedcollectie te hervormen.
Verder vroeg ik me af op welke wijze de uiteindelijk samengebrachte erfgoedcollectie over Knokke-Heist ontsloten zal worden voor mensen die hier gebruik van wensen te maken: wat komt er online beschikbaar, wat wordt enkel ter beschikking gesteld voor mensen die HEY komen bezoeken? Het is immers de bedoeling dat vanaf de opening van het nieuwe kenniscentrum de hervormde collectie op eenvoudige wijze raadpleegbaar is.
Samenwerken is een must!
Niet alleen ben ik trots op het verwezenlijken van de herziening, evaluatie en uitdunning van de lokale erfgoedcollectie. Ook ben ik fier op de band die ik intussen heb kunnen opbouwen met mijn stagementor en de andere medewerkers op de werkvloer. Dit komt het project immers alleen maar ten goede. Op regelmatige tijdstippen overlegde ik bovendien met mijn stagementor en het diensthoofd, zodat ik meteen verder kon met de realisatie van het project. Daarnaast stonden er verschillende vergadermomenten met de erfgoedcoördinator op het programma om de stand van zaken te bespreken en ook vooruit te kijken.
Ook andere taken
Ik legde me niet alleen toe op het vormgeven van de vernieuwde gemeentelijke erfgoedcollectie, maar maakte geleidelijk aan ook kennis met een arsenaal aan taken van de gemiddelde bibliotheekmedewerker. Ik kreeg dus niet alleen de kans om de vernieuwde erfgoedcollectie voor HEY vorm te geven, maar mocht tussendoor ook proeven van dagdagelijkse taken waarmee een bibliotheekmedewerker mee geconfronteerd wordt: mensen te woord staan, kranten en tijdschriften in orde brengen, baliewerk, boeken wegzetten, Itsme helpen activeren, leeszaalpermanentie… Daarnaast hielp ik reeds enkele keren mee bij Digidesk. Hier kunnen mensen terecht met allerhande soorten vragen over hun computer, laptop, tablet, smartphone …
Vorming
In februari was het dan eindelijk zover! Ik mocht de zelf in elkaar gestoken vorming geven aan de voltallige projectgroep, inclusief mijn stagementor. De interne vorming ging over het beheer van de erfgoedcollectie en hoe je ervoor zorgt dat deze actueel blijft. Hierin legde ik duidelijk uit aan welke eisen er voldaan moeten worden om van een degelijke en actuele collectie te kunnen spreken. Denk bijvoorbeeld aan het wieden van irrelevante werken, het afvoeren van dubbele exemplaren, maar zeker ook aan het toevoegen van essentiële erfgoedstukken. Verder bracht ik duidelijk in kaart welke (soort) boeken er al dan niet zullen meeverhuizen naar het nieuwe kenniscentrum. Voor de planning en uitwerking van deze sessie heb ik reeds verschillende malen samengezeten met mijn mentor om het nodige onderling te bespreken.
Supervisiemomenten
De afwisseling van stage lopen en les volgen is vast en zeker een grote meerwaarde binnen het graduaat Informatiebeheer aan de Arteveldehogeschool in Gent! De mix van het praktijkgericht leren en het opdoen van kennis tijdens de lessen is een héél interessante combi! Je leert nu eenmaal niet alleen van het ene of andere, maar net door de afwisseling van de twee. Daarnaast krijgen we tijdens specifieke momenten, genaamd ‘Supervisies’, de kans om ervaringen uit te wisselen over dingen die we leerden op stage, opgedane kennis, praktijkcases op stage… De toffe groepssfeer en het fijne welkomstgevoel zorgen er immers voor dat je je meteen op je plek voelt, zowel in de opleiding als op de praktijkplaats.
Zelf vond ik de supervisiemomenten erg verrijkend! Niet alleen omdat je inhoudelijk heel wat bijleerde, zoals hoe je een duidelijke projectfiche en vlotte presentatie maakt, maar resoluut ook door de ervaringen en meningen van medestudenten. Op deze momenten nam ik de rol op van een enthousiaste, hulpvaardige student met een hart voor mijn medestudenten. Met mijn liefde voor de sector wil ik immers anderen aansporen om zoveel mogelijk hun talenten in te zetten en er te zijn voor elkaar.
Zowel gedurende het eerste als het tweede semester was er sprake van een accurate opvolging en begeleiding, zowel tijdens als buiten de lessen. Een voorbeeldje hiervan is het snelle antwoord bij prangende vragen of berichtjes die ‘s avonds laat nog door de stagementor of docent beantwoord werden.
Conclusie
Ik kan dus besluiten dat ik reeds heel wat kennis heb mogen verwerven in de voorbijé maanden en hoop dan ook dat dit in de toekomst alleen maar exponentieel kan blijven toenemen! Eén van mijn motto’s is niet voor niets “Het is nooit te laat om iets nieuws te leren”. Wat ik graag zou willen meenemen naar de toekomst is het feit dat je op je eentje nergens staat, maar een enthousiast team en toegankelijke collega’s rondom je nodig hebt, want Teamwork, makes the dreamwork!
Dankwoord
Ik wil heel graag in eerste instantie mijn praktijkdocent Ann Van De Vijver en stagementor Sofie Leyns bedanken voor de uitstekende begeleiding en fijne babbels tussendoor. Daarnaast waren ze het aanspreekpunt bij uitstek in geval van vragen, problemen of bij andere prangende zaken. Daarnaast wil ik ook Lieva Buysse en Christine Bonny bedanken voor de aangeboden hulp bij het invoeren of afschrijven van de boeken in Wise. En last, but not least, Thomas De Groote, diensthoofd bibliotheek & erfgoed én Thomas Hoeberigs, erfgoedcoördinator binnen de gemeente Knokke-Heist.
op 24 mei 2022 vond de eerste uitreiking van de Grote IBA Erfgoedprijs uit. De studenten Cultureel Erfgoed konden in groep een erfgoedevenement- of monument uit hun buurt voorstellen. Bedoeling was om dit evenement of monument meer onder de aandacht te krijgen zodat het officieus kan genomineerd worden om erkend te worden. De klasgroep stemde uiteindelijk voor één project. Tien projecten werden voorgesteld:
-de trage wegen in Drongen
-de abdij van Waasmunster
-de abdij van Affligem
-De fluitjesfeesten (Kruisem)
-De zwijntjesworp in Zwijnaarde
-Het West-Vlaams (dialect)
-De schouw van Schotte
-Cinema Sfinx in Gent
-De Oostendse garnaalkroket
-Moederdag en vaderdag in Antwerpen
Wat hebben we geleerd?
Zwijnaarde heeft niks met zwijnen te maken, moederdag op 15 augustus is een uitvinding uit 1913 (en wordt enkel in Antwerpen en Costa Rica gevierd) en sommige West-Vlaamse woorden zijn voor niet -West-Vlamingen niet uit te spreken !
O ja, de studenten verkozen ‘De zwijntjesworp’ tot beste project!
Daarna hebben we het varken uitgehangen – sorry, facilitaire (poets)diensten van Arteveldehogeschool 🙂
